Federacja wystąpiła do Ministerstwa z zapytaniem i jednoczesnym wnioskiem o pilną zmianę przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych dotyczących wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekunów osób niepełnosprawnych. Pomimo wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który uznał za niekonstytucyjne przepisy uzależniające wypłatę świadczenia od wieku powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki - ustawodawca nie zmodyfikował przepisów ustawy, co wprowadza chaos prawny i w praktyce prowadzi do nierównego traktowania osób sprawujących opiekę.
PFZPSiPS, jako organizacja zawodowa i profesjonalna stoi na stanowisku, że MRPiPS powinno niezwłocznie wprowadzić zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych, dostosowujące obecny stan prawny do orzeczenia TK z 21.10.2014 r., sygn. akt K 38/13, w którym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że: "art. 17 ust. 1b u.ś.r. w punkcie 1 w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji".
W praktyce bowiem jednostki organizacyjne pomocy społecznej, a także jednostki samorządu terytorialnego (JST), prowadząc postępowania administracyjne w zakresie przyznawania świadczeń pielęgnacyjnych dla osób uprawnionych – narażają się na negatywne konsekwencje związane: bądź z bezpośrednim stosowaniem ww. wyroku TK, co kwestionowane jest przez Wojewodów jako organy nadzoru, bądź z niezastosowaniem się do ww. orzeczenia, co z kolei zwykle skutkuje uchylaniem decyzji odmownych przez właściwe sądy administracyjne.
Przykładowo - jak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14.12.2016 r., I OSK 1614/16 „W stosunku do opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność powstała nie później, niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia, przepis art. 17 ust. 1b u.ś.r. jest zgodny z Konstytucją i nie ma przeszkód prawnych do jego stosowania. Natomiast w stosunku do opiekunów osób wymagających opieki, których niepełnosprawność powstała później, kryterium momentu powstania niepełnosprawności, jako uniemożliwiające uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego, utraciło przymiot konstytucyjności. Wobec tego, w odniesieniu do tych osób oceny spełnienia przesłanek niezbędnych dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego należy dokonywać z pominięciem tego kryterium. Stwierdzenie niekonstytucyjności części przepisu w wyroku zakresowym wywołuje domniemanie niekonstytucyjności tej zakwestionowanej części, a skoro sądy są związane orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego w zakresie dokonanej oceny zgodności z Konstytucją, to znaczy, że nie mogą uchylić się od tego związania przez wzgląd na jakiekolwiek treści zawarte w uzasadnieniu takiego orzeczenia, ponieważ uzasadnienie nie stanowi treści rozstrzygnięcia.”
Przedłużający się stan niepewności w zakresie stosowania ww. przepisów prawa, stanowi jaskrawy przykład łamania ustawowej zasady, w której organy administracji publicznej powinny prowadzić postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej. Organy te stoją również na straży równego traktowania, a sytuacja w której część z gmin stosuje bezpośrednio i wprost prokonstytucyjną wykładnię, a pozostała część opiera swoje rozstrzygnięcia bezpośrednio na zapisach u.ś.r. – wprowadza systemowe nierówności w dostępie do świadczenia dla opiekunów osób niepełnosprawnych. Stan ten powinien być niezwłocznie przerwany wprowadzeniem odpowiednich zmian legislacyjnych, o co wnosi Federacja pytając jednocześnie resort o planowane zmiany w tym zakresie.
Przeczytaj pismo Federacji w tej sprawie tutaj
