Drastycznie zmalała zgłaszalność aktów przemocy wobec pracowników pomocy społecznej przez pracodawców. Pomimo obowiązku informowania Ministerstwa o zdarzeniach niebezpiecznych za pośrednictwem Centralnej Aplikacji Statystycznej (CAS) - z roku na rok coraz mniej pracodawców zawiadamia resort oraz organy ścigania o dokonanych na pracownikach atakach. Dzieje się tak, pomimo że jak ujawniła Najwyższa Izba Kontroli (NIK), a co potwierdzają również inne badania - ok. 80% pracowników pomocy społecznej doświadczyło przemocy w związku z wykonywaną pracą.
Ministerstwo odpowiedziało na pytania Federacji dotyczące zgłaszania przez pracodawców niebezpiecznych i agresywnych zdarzeń ze strony klientów do rejestru Centralnej Aplikacji Statystycznej. Przypominamy, że obowiązek powyższy został wprowadzony po tragicznych wydarzeniach w Makowie i służy bieżącemu analizowaniu zjawiska przemocy wobec pracowników oraz dostosowywaniu reakcji instytucji do stwierdzonego ryzyka i zagrożeń.
Przeczytaj pismo Ministerstwa w/s obowiązku zgłaszania zdarzeń do CAS
Na początku wprowadzonego obowiązku (2015) - liczba zgłaszanych zdarzeń wynosiła ok. 100 przypadków rocznie, co wprawdzie nie odawało rzeczywistej skali zjawiska, ale pozwalało na jakąkolwiek właściwą reakcję. W ostatnich dwóch latach nastąpiło jednak drastyczne obniżenie zgłaszalności przemocy wobec pracowników.
Liczba zgłoszeń aktów przemocy wobec pracowników pomocy społecznej w latach 2018-2019
Jak wynika z powyższych danych tylko niewielki odsetek pracodawców decyduje się na wpis w CAS, a jeszcze mniejszy na złożenie zawiadomienia do prokuratury. Informacje te pozostają spójne z wnioskami raportu NIK z 2019 r. dotyczącym „Organizacji i warunków pracy pracowników socjalnych w gminach” i są zatrważająco niskie, szczególnie, że jak wynika z raportu „prawie 98% pracowników socjalnych (…) oświadczyło, że było świadkiem przemocy. Ponad 81% zadeklarowało, że doświadczyło w związku ze swoją pracą przemocy osobiście”. Oprócz pojawiających się w przestrzeni publicznej informacji o napaści na pracowników socjalnych przy pomocy siekiery, noża, w raporcie znalazły się informacje o zdarzeniach z użyciem kosy, czy uszkodzenie samochodu, którym pracownik socjalny przyjechał na wywiad.
Dane ujawnione nam przez ministerstwo świadczą o tym, że kwestia bezpieczeństwa nie jest priorytetem dla naszych przełożonych i władz samorządowych. Porównując dane z 2018 r. i 2019 r. można wysnuć falszywy wniosek, iż ilość zachowań agresywnych wobec pracowników socjalnych ze strony klientów znacznie spada, jednak nawet doniesienia medialne temu przeczą. Jeszcze gorzej wskazana zgłaszalność wygląda na tle wspomnianego raportu NIK, czy wyników badań naukowych (Bezpieczeństwo pracy pracownika socjalnego. Niech ktoś nas wysłucha. A.Dunajska., M.Boryczko, A.Grodzicka, M.Krause, Difin. 2016), gdzie przytłaczająca większość pracowników socjalnych w ciągu roku doświadczyła chociaż jednego aktu agresji. Mimo to - w województwach: łódzkim, małopolskim, pomorskim, kujawsko-pomorskim, czy opolskim - w ciągu dwóch lat nie odnotowano ani jednego zgłoszenia o przemocy wobec pracownika (!).
Kwestia napaści, agresji wobec pracownika socjalnego nadal dla wielu pracodawców zdaje się pozostawać tematem tabu, świadczy, z ich perspektywy, o deficytach w wykonywanej pracy przez samych pokrzywdzonych, o czym można było przeczytać m.in. w ostatnim reportażu na łamach "Dużego Formatu" (wydanie z 03.02.2020). Analizując procedury bezpieczeństwa, jeśli już takie istnieją, w różnych Ośrodkach zauważamy, iż znaczna ich część koncentruje się na wprowadzanym wymogu kontroli emocji przez pracownika socjalnego, który swoim zachowaniem może sprowokować klienta (!). W procedurach tych pomijany jest zupełnie wątek traumy po zdarzeniu, brak jest nadal dostępu do superwizji, czy wsparcia psychologicznego dla doświadczającego przemocy pracownika. Nierzadko też sam pracownik socjalny odpowiedzialny jest za zgłoszenie zdarzenia przemocy organom ścigania, bowiem - jak się okazuje - pracodawcy, pomimo że ciąży na nich ten obowiązek - postanowili go masowo ignorować.
Pismo Ministerstwa w/s statystyk zgłaszalności przypadków przemocy
